Wat is EDR (Endpoint Detection and Response)?

· Continue monitoring en gegevensverzameling - EDR-beveiliging implementeert agents op elk endpoint om voortdurend activiteiten te observeren en vast te leggen. Dit maakt het mogelijk om een breed scala aan gebeurtenissen en gedragingen te volgen en gedetailleerde logboeken van eindpuntactiviteiten bij te houden.

· Gedragsanalyse en dreigingsdetectie - met behulp van geavanceerde gedragsanalyse herkent EDR-software patronen in de verzamelde gegevens om afwijkingen te identificeren. Deze methode is effectief tegen complexe dreigingen zoals bestandsloze aanvallen, ransomware en zero-day exploits.

· Gecentraliseerd beheer en analyse - gegevens van endpointen worden samengevoegd en geanalyseerd in een centraal controlecentrum, vaak met behulp van cloudgebaseerde technologieën. Deze gecentraliseerde analyse helpt bij het identificeren van dreigingspatronen en biedt een uitgebreid overzicht van de beveiligingssituatie.

· Geautomatiseerde en handmatige respons en incidentprioritering - na de detectie van een dreiging maken EDR-beveiligingsoplossingen handmatige of automatische respons mogelijk, zoals het isoleren van endpointen of het verwijderen van kwaadaardige bestanden. Ze geven ook prioriteit aan waarschuwingen, zodat beveiligingsteams zich eerst kunnen concentreren op de meest kritieke incidenten. 

· Risicoanalyse en analyse van menselijk gedrag - geavanceerde EDR-oplossingen breiden hun analysefuncties ook uit tot menselijk gedrag en organisatorische risico's, waarbij verschillende factoren worden beoordeeld om potentiële risico's in het hele netwerk te identificeren en te mitigeren.

· Ondersteuning voor opsporing en forensische analyse van dreigingen - EDR-technologie maakt proactieve dreigingsopsporing en forensische analyse mogelijk door gedetailleerde inzichten te bieden in activiteiten en historische gegevens van endpoints, wat helpt bij de patroonherkenning en de versterking van de verdediging

In de loop van de tijd is het landschap van cyberbeveiligingstools verrijkt met acroniemen zoals EDR, EPP, XDR en MDR, die vaak meer verwarring dan duidelijkheid scheppen voor mensen buiten het veld. Laten we eens kijken naar de betekenis van het jargon en de unieke rollen en sterke punten van deze moderne oplossingen.  

EDR versus EPP

Een endpoint protection platform (EPP) dient als eerste verdedigingslinie tegen cyberdreigingen op endpointen. Het is een geïntegreerde beveiligingsoplossing die meestal de nieuwste generatie antivirus- en antimalwaresoftware, webbeheer, firewalls en e-mailgateways omvat. EPP's zijn ontworpen om bekende dreigingen en dreigingen met herkenbare patronen buiten de deur te houden. De focus van EPP ligt op het stoppen van dreigingen op eindpuntniveau.  Terwijl EPP is gericht op preventie, biedt EDR organisaties de tools om dreigingen na een inbreuk te detecteren en hierop te reageren. Een EDR-oplossing kan dreigingen identificeren, onderzoeken en inperken die de eerste verdedigingslinie van een EPP omzeilen. EDR-beveiligingsoplossingen vormen een tweede beschermingslaag en bieden beveiligingsanalisten de benodigde tools voor het opsporen van dreigingen en het herkennen van meer subtiele gevaren. Een EDR-systeem kan inzicht bieden in de manier waarop een inbreuk plaatsvond, de bewegingen van dreigingsactoren binnen het netwerk monitoren en de middelen bieden om effectief op incidenten te reageren.

Het onderscheid tussen EPP en EDR begint te vervagen, omdat veel moderne EPP-oplossingen ook functies voor eindpuntdetectie en respons bevatten, zoals analyse van geavanceerde dreigingen en gebruikersgedrag, met als doel een meer holistische benadering van eindpuntbeveiliging.

EDR versus XDR en MDR

Hoewel endpoint detection & response (EDR), extended detection & response (XDR) en managed detection & response (MDR) verschillende functies hebben, vullen deze geavanceerde beveiligingsoplossingen elkaar goed aan. Deze oplossingen worden gebruikt als verdedigingslagen die zijn aangepast aan de evoluerende aard van zowel organisatorische infrastructuren als het cyberbeveiligingsveld in het algemeen.

XDR vormt een uitbreiding van EDR door relevante gegevens te integreren vanuit de volledige infrastructuur van een organisatie, niet alleen van endpointen, maar ook van netwerken, e-mails, applicaties, cloudservices en meer. XDR verenigt beveiligingscontrolepunten, telemetrie, analyse en activiteiten in één enterprise-systeem. XDR-oplossingen maken gebruik van beveiligingsanalyses op organisatieniveau, waarbij beveiligingsgebeurtenissen worden gecorreleerd voor een meer omvattende aanpak. XDR verhoogt de efficiëntie en effectiviteit van security operations centers (SOC's) door middel van een holistisch beeld van het dreigingslandschap, automatisering en het stroomlijnen van beveiligingsprocessen.

MDR is daarentegen een uitbestede service waarbij cyberbeveiligingsprocessen worden uitgevoerd door externe experts die continue monitoring en beheer van dreigingen leveren met behulp van geavanceerde detectie- en responstechnologieën. Deze services zijn met name waardevol voor organisaties die hun cyberbeveiligingscapaciteiten moeten verbeteren of die niet over de middelen beschikken om een groot SOC te beheren, omdat deze centra doorgaans 24/7 ondersteuning bieden voor monitoring, dreigingsdetectie en herstel.

Tot slot richten EDR-oplossingen zich op endpoints en bieden ze gedetailleerd inzicht en respons voor dreigingen op eindpuntniveau, terwijl XDR- en MDR-diensten bredere bescherming en ondersteuning bieden door middel van een grotere aanwezigheid in de digitale voetafdruk van een organisatie, en, in het geval van MDR, door middel van bescherming als een beheerde service.

De implementatie van EDR-cyberbeveiliging kan resulteren in een breed scala aan verbeteringen in de cyberbeveiligingspostuur en operationele efficiëntie van een organisatie. Hieronder vindt u een overzicht van praktijkvoorbeelden en toepassingen die de veelzijdigheid en impact van EDR laten zien bij het verbeteren van de cyberbeveiliging en het optimaliseren van operationele procedures in verschillende sectoren.

• Hogere operationele efficiëntie: een architectenbureau verbeterde zijn operationele efficiëntie door de EDR-functies voor automatische risicoscorebepaling en beheer via één console. Een internationale batterijfabrikant heeft de incidentresponstijd met 50% verkort en daarmee laten zien hoe deze oplossing de beveiligingsactiviteiten kan stroomlijnen. 

• Minder tijd nodig voor beveiligingsbeheer: EDR heeft bijgedragen aan een vermindering van de benodigde tijd voor beveiligingsbeheer met 70% voor een Franse onderwijsinstelling, terwijl een Italiaanse fabrikant van verpakkingssystemen ook een tijdsbesparing met 20-30% wist te realiseren.

• Elimineren van beveiligingsinbreuken: EDR-oplossingen hebben een uitstekende staat van dienst bij het blokkeren van beveiligingsinbreuken. Een Italiaans ingenieursbureau heeft beveiligingsinbreuken geëlimineerd en tegelijkertijd de eindpuntprestaties met 25% verhoogd. 

• Minder fout-positieven: veel retailers hebben EDR gebruikt om het aantal fout-positieven te verlagen, waaronder een van Europa's toonaangevende retailers van motorkleding die 20% betere eindpuntprestaties en soepelere processen in online en fysieke winkels heeft gerealiseerd.

• Betere patchcompliance: EDR kan de patch-succespercentages drastisch verbeteren, zoals te zien is bij een Amerikaanse verzekeraar die de patchcompliance verhoogde van 50% naar 90%, of een fabrikant van geavanceerde materialen die een patchcompliance van 97% bereikte. Een ander voorbeeld is een Amerikaanse bank die de verdediging tegen geavanceerde malware en spyware heeft versterkt met een patchcompliance van 95%. 

• Betere compliance met voorschriften voor gegevensbescherming: EDR helpt bij het navigeren door het complexe landschap van nalevingsvoorschriften. Een non-profitorganisatie die kankerpatiënten helpt, heeft detectie- en responstools voor endpoints geïnstalleerd om de bescherming van persoonsgegevens te verbeteren, wat tot aanzienlijke tijd- en kostenbesparingen heeft geleid.

• Betere eindpuntprestaties: EDR-oplossingen hebben vaak een lichte voetafdruk, wat leidt tot verbeterde prestaties van gebruikerswerkstations, zoals werd opgemerkt door een Italiaans productiebedrijf dat tijdens scans een verbetering van 25% heeft ervaren. 

U kunt hier meer interessante casestudy's lezen.

Rond 2010 werden traditionele antivirusoplossingen, die voornamelijk vertrouwden op detectie op basis van handtekeningen, steeds vaker als onvoldoende beschouwd, omdat aanvallers methoden ontwikkelden om kwaadaardige code uit te voeren zonder herkenbare malware te installeren, waarbij traditionele verdedigingen werden omzeild.

Er kwam documentenmalware, met schadelijke scripts ingebed in documentbestanden (Excel, pdf, Word, PowerPoint...), die vaak werden afgeleverd via phishing-aanvallen. Bestandsloze aanvallen voerden processen uit in het geheugen of exploiteerden vertrouwde systeemprocessen, waardoor ze onzichtbaar werden voor detectietools op basis van handtekeningen. De EternalBlue-exploit, gebruikt door malware zoals WannaCry en NotPetya, zal waarschijnlijk voor altijd in het geschiedenisboek van de cyberbeveiliging blijven staan. Traditionele antivirusprogramma's waren alleen effectief tegen bekende malware en zagen een groot deel van de nieuwe dreigingen over het hoofd. De eerste EDR-softwareproducten waren complex en konden leiden tot een overdaad aan waarschuwingen, waarvoor aanzienlijke beveiligingsexpertise en middelen nodig waren om effectief te kunnen werken.

De term 'endpoint detection & response' werd in 2013 in het reguliere jargon ingevoerd door Gartner's analist Anton Chuvakin, die deze software conceptualiseerde als een oplossing om meer diepgaand inzicht te bieden in systeemactiviteiten en om verdachte activiteiten op hosts en endpoints te detecteren en te analyseren.

Naarmate de cyberbeveiliging zich verder ontwikkelt, evolueren ook de tools en een van de belangrijkste trends die door specialisten worden opgemerkt, is een stap in de richting van integratie van beveiligingsplatforms. Gartner verwachtte in 2019 bijvoorbeeld een convergentie van EDR- en EPP-software in uniforme systemen die via een centrale interface werden beheerd. Deze geïntegreerde oplossingen bieden snellere dreigingsdetectie en geautomatiseerde respons, en vormen een flinke stap vooruit in de praktijken en toolsets voor eindpuntbeveiliging.

Een andere krachtige trend bestaat uit cloudgebaseerde oplossingen die eindpuntbeveiliging, endpoint detection & response, verdediging tegen mobiele dreigingen en geïntegreerd kwetsbaarheidsbeheer bieden. Geavanceerde EDR-oplossingen zullen vrijwel zeker gebruik blijven maken van automatisering, machine learning en AI om de efficiëntie te verhogen, en van een strakkere integratie van user & entity behavior analytics (UEBA) om afwijkingen op basis van gebruikersgedrag te detecteren. 

Het uitgangspunt voor een succesvolle adoptie van EDR is een mindset om de onvermijdelijkheid van inbreuken te accepteren en het belang van snelle detectie en respons in te zien. Een EDR-oplossing biedt uw organisatie meer inzicht in geavanceerde dreigingen, wat op zijn beurt een snelle interventie mogelijk maakt. 

Een effectief evenwicht tussen traditionele beveiliging met EDR-capaciteiten vereist een integratie met endpoint protection platforms (EPP). En vergeet niet dat het kiezen van gebruiksvriendelijke oplossingen de nadelen van eventuele vaardigheidshiaten binnen het cyberbeveiligingsteam beperkt.

Het implementeren van een EDR-cyberbeveiligingsoplossing brengt zijn eigen uitdagingen en overwegingen met zich mee. De effectiviteit van een oplossing moet worden gemeten op basis van de detectiemogelijkheden voor dreigingen en de dekking ervan, terwijl u moet zorgen dat de oplossing geen onnodige complexiteit in de organisatie introduceert. Bovendien heeft de beslissing tussen intern beheer van EDR en een beheerde oplossing aanzienlijke gevolgen voor de werklast van het beveiligingsteam en de paraatheid van de organisatie op het gebied van cyberbeveiliging.

Het selecteren van de juiste oplossing is een beslissing die moet worden afgestemd op de specifieke behoeften van de organisatie, rekening houdend met sector, omvang, aanwezige beveiligingsinfrastructuur en potentiële groei. Een oplossing die verder kan evolueren, mogelijk naar XDR of MDR, is een geweldige manier om de cyberbeveiligingsstrategie van de organisatie toekomstbestendig te maken. Naarmate de organisatie doorgroeit, kan de EDR-oplossing dienovereenkomstig worden geschaald en zich aanpassen aan de nieuwe uitdagingen.